فهرست مطالب
فصلنامه تعلیم و تربیت
سال سی و پنجم شماره 4 (پیاپی 140، زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/12/11
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 11-30
هدف پژوهش حاضر جستجوی فرایندی برای هدایت توسعه حرفه ای معلمان با بهره گیری از نظریه یادگیری تحولی است. این پژوهش در یکی از مدارس ابتدایی پسرانه منطقه یک تهران، به روش کیفی و با 13 معلم مشارکت کننده در فرایند پژوهش انجام شده است. ابتدا مبانی موجود در حوزه یادگیری تحولی مورد بررسی قرار گرفت و از این رهگذر ویژگیهای یک فرایند مداخله یادگیری تحولی شناسایی شد. در مرحله بعد با بررسی و شناخت محیط پژوهش و کنار هم قرار دادن اطلاعات به دست آمده از این دو بخش، فرایند مداخلات مبتنی بر یادگیری تحولی، طراحی و اجرا شد. این مداخلات شامل یک دوره ده جلسه ای کارگاه آموزشی بود. در پایان با بهره گیری از مصاحبه های پدیدارشناسانه و مشاهدات میدانی نتایج انجام دادن چنین مداخلاتی در بستر پژوهش بررسی شد و بر این اساس، چالشها و پیشنهاداتی برای انجام دادن چنین مداخلاتی آورده شده است. نتایج نشان دهنده این است که یادگیری تحولی شرکت کنندگان در سه مقوله تغییرات معرفت شناختی، تغییرات خود و تغییرات رفتاری بروز می کند و در این میان تغییرات رفتاری از نظر فراوانی تغییرات، کمترین میزان را به خود اختصاص می دهند.
کلیدواژگان: یادگیری تحولی، توسعه حرفه ای معلمان، بازاندیشی، آموزش بزرگسالان -
صفحات 31-50
کودکان در دوره 3 تا 6 سالگی در دوره رشد طلایی حرکتی قرار دارند. هدف این مطالعه تدوین یک برنامه آموزشی بازی- محور و تعیین اثربخشی این روش به منزله یک مدل بومی روی توسعه مهارتهای حرکتی پایه کودکان 3 تا 6 ساله است. نمونه مورد مطالعه 210 کودک دختر و پسر با میانگین سنی (8/02±4/1) شهر تهران بودند که به شکل دردسترس در این پژوهش شرکت کردند. روش پژوهش به شکل نیمه آزمایشی بود که افراد به شکل تصادفی در دو گروه تجربی (108 نفر) و گروه کنترل (102 نفر) قرار گرفتند. گروه تجربی از ابتدای مهر ماه 1395 تا انتهای خرداد ماه 1396و هر هفته یک جلسه برنامه آموزشی روپا را اجرا کردند. گروه کنترل نیز به روش معمول در طول این مدت به فعالیتهای آموزشی خود مشغول بودند. گرد آوری اطلاعات از طریق آزمون دنور-2 و در سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون، آزمون پیگیری) انجام گرفت. داده ها از طریق آزمون تی مستقل و وابسته با (0/50=α) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که برنامه آموزشی روپا سبب بهبود معنا دار مهارتهای حرکتی درشت کودکان مورد مطالعه شد و این اثرات تا مدت سه ماه ماندگاری خود را حفظ کرد (0/01>P). نتایج این مطالعه نشان می دهد که از بازیهای حرکتی روپا می توان به عنوان یک برنامه موثر برای توسعه مهارتهای پایه حرکتی درشت کودکان 3 تا 6 ساله بهره گرفت. پژوهش حاضر تایید کننده نظریه های مربوط به آموزش با بازی به کودکان خردسال است.
کلیدواژگان: مهارتهای حرکتی پایه، کودک، بازی، برنامه روپا -
صفحات 51-64
هدف از این پژوهش، تعیین تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان (P4C) به روش پژوهش مشارکتی بر روابط میان- فردی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول مدارس دولتی شهر تهران بوده است. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده و حجم نمونه طبق فرمول کوکران تعداد 50 نفر بوده است که این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از میان دانش آموزانی که روابط میان- فردی آنها پایین تر از سطح متوسط بود، انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه روابط میان-فردی هیرشفیلد و همکاران (1977) استفاده شد و به حکم قرعه یک گروه به عنوان گروه آزمایش (25 نفر) و گروه دیگر به عنوان گروه گواه (25نفر) تعیین شدند. برنامه آموزش فلسفه برای کودکان (P4C) به روش پژوهش مشارکتی روی گروه آزمایش در 8 جلسه، هر جلسه 90 دقیقه اجرا شد و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی در این زمینه دریافت نکرد. پس از مداخله، در مرحله پس آزمون هر دو گروه (آزمایش و گواه) پرسشنامه روابط میان- فردی هیرشفیلد را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس میان-گروهی) استفاده شد. ضمن تایید فرضیه اصلی تحقیق، نتایج پژوهش بیانگر آن است که میزان روابط میان- فردی دانش آموزانی که آموزش فلسفه (P4C) به روش پژوهش مشارکتی را دریافت کرده بودند به طور معناداری بالاتر از روابط میان- فردی دانش آموزانی بود که این آموزش را دریافت نکردند و 23 درصد از تغییرات در روابط میان- فردی در اثر آموزش فلسفه به روش پژوهش مشارکتی مشاهده شده است. از این رو، این آموزش در روابط میان- فردی دانش آموزان موثر بوده است.
کلیدواژگان: آموزش فلسفه برای کودکان، روش پژوهش مشارکتی، روابط میان- فردی -
صفحات 65-86
سیاست گذاری در آموزش و پرورش از حیاتی ترین حوزه های سیاست گذاری عمومی دولتها شمرده می شود. در جوامع دانش -محور امروزی، آموزش باکیفیت و برابر از حقوق بنیادین شهروندان و از جمله وظایف اساسی دولت مدرن است. دولتها سعی می کنند به این مطالبه و وظیفه در قالب فرایند سیاست گذاری آموزشی پاسخ گویند. البته موفقیت سیاستهای آموزشی، تابعی از ترتیبات نهادی دولت است. تجارب چند دهه اخیر دولتهای توسعه گرای شرق آسیا گواهی بر این مدعاست. این در حالی است که نگاهی به عملکرد دولتهای پس از انقلاب در ایران، حکایت از ضعف و ناکارآمدی سیاست گذاری آموزشی دارد. فرایند ناقص دولت سازی در ایران معاصر و استمرار و تداوم و نیز تشدید و تعمیق آن در دوره پس از انقلاب موانع جدی در تدوین و اجرای سیاست گذاری آموزش و پرورش پدید آورد. تصمیمات و اقدامات نخبگان سیاسی در جایگاه دولت سازان جدید در پیدایش این نقیصه و مشکل نهادی موثر بود. نهاد دولت در چهار دهه گذشته به دلیل مشکلات نهادی و ساختاری، توانایی و هنر تبدیل و ادغام سرمایه طبیعی به سرمایه های انسانی، اجتماعی و فرهنگی را از دست داد. شاخصهای آموزشی پایین تر از میانگین جهانی و عملکرد ضعیف آموزش و پرورش، برایند آن است. در شرایط فعلی برای نیل به توسعه پایدار، دولتمردان و سیاست گذاران کشور ناگزیرند با اصلاح نهادی دولت، امر سیاست گذاری در آموزش و پرورش را در ترجیحات دستور کاری و اولویت فرایند سیاست گذاریهای عمومی قرار دهند. در مجموع، چگونگی اثرگذاری فرایند دولت سازی ایران پس از انقلاب در چارچوب سه متغیر نهادسازی، ائتلاف سازی و تصمیم سازی بر کارکرد سیاست گذاری آموزش و پرورش، موضوع مقاله حاضر است.
کلیدواژگان: دولت سازی، سیاست گذاری در آموزش و پرورش، نهادسازی، ائتلاف سازی، تصمیم سازی -
صفحات 87-106
هدف اصلی پژوهش حاضر استخراج حقوق اساسی دانش آموز در نظام حقوقی ایران است تا با اتکای به آن، وظایف، تعهدات و مسئولیتهای معلمان، مسئولان مدرسه و سایر افراد دست اندرکار تربیت دانش آموزان شناسایی و معرفی شوند. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی است که با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع طبقه بندی استقرایی انجام شده است. مرور نظام مند و تحلیل منابع حقوقی به تدوین مجموعه ای از اصول تحت عنوان اصول حقوق دانش آموز در نظام حقوقی ایران منجر شده است. این اصول استخراج شده چهاردهگانه بر اساس میزان استناد در منابع قانونی مورد مطالعه در سه دسته تصریح شده در قوانین رسمی (مشتمل بر دسترسی به آموزش رایگان، تسهیلات تربیت بدنی و برخورداری از آموزش عالی)، تایید شده در قوانین رسمی (مشتمل بر تامین اجتماعی، آزادی انتخاب نوع و شیوه آموزش، ارتقای سطح دانش و آگاهی عمومی، آموزش به زبان مادری، امنیت تحصیلی، برخورداری از حقوق مساوی و آزادی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی-فرهنگی) و تصریح شده در قوانین آموزش و پرورش (مشتمل بر پرورش خلاقیتهای هنری، ارتقای امکانات و فرصتهای مناسب اوقات فراغت، هدایت و راهنمایی تحصیلی و تسهیل شرایط آموزش کودکان با نیازهای ویژه) طبقه بندی شده اند. پیشنهاد می شود در مطالعات آینده الگوی مفهومی استخراج شده از نگاه صاحب نظران و متخصصان حقوقی و تربیتی مورد واکاوی قرار بگیرد و با اعمال نظرات آنان تعدیل و اصلاح شود.
کلیدواژگان: حقوق دانش آموز، حقوق اساسی دانش آموز، اصول حقوقی دانش آموز، نظام تربیتی ایران -
صفحات 107-130
آموزش از دیرباز و در همه جوامع از مقولات و درگیریهای عمده بوده است، اما در دوره های زمانی و جوامع گوناگون هدف از آموزش می تواند متفاوت باشد. امروزه و به ویژه در ایران هدف از آموزش، تربیت نسلی است که از عهده حل مشکلات و مسائل پیرامونی برآید. به طور خاص هدف از آموزش ریاضی توانایی به کارگیری آموخته های ریاضی مدرسه در زندگی واقعی است. این توانایی در اکثر جوامع با نام سواد ریاضی خوانده شده و به صورت دوره ای و هر سه سال یک بار از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با مطالعه پیزا بررسی می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی، تحلیلی- تطبیقی با هدف مقایسه مسائل منتشر شده مورد استفاده در آزمون مطالعه پیزا با مسائل و تمرینهای کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و بررسی میزان انطباق آنها با یکدیگر انجام شده است. ابزار این پژوهش جدولهای محقق ساخته دسته بندی مسائل است که برای اعتبار صوری و محتوایی آن از نظرات دبیران با سابقه ریاضی و صاحب نظران استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و نمونه بخشهای مربوط به هندسه در این کتاب است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اگرچه مسائل دنیای واقعی در فصلهای مربوط به هندسه در کتاب مورد بحث وجود دارد، اما این مسائل در کتاب پاسخ داده شده است و عملا دانش آموزان به شکلی بسیار محدود حل این نوع مسائل را تمرین می کنند. نتایج این پژوهش می تواند در بازبینی و تنظیم مواد آموزشی مناسب برای کتابهای درسی و رفع کاستیهای کتابهای تازه تالیف به مولفان کمک کند.
کلیدواژگان: سواد ریاضی، کتاب ریاضی پایه نهم، مطالعه پیزا -
صفحات 131-151
هدف از پژوهش حاضر پیش بینی پیشرفت تحصیلی با توجه به جهت گیری هدف و ادراک از کلاس با نقش واسطه ای خودتنظیمی تحصیلی در قالب مدل علی به روش تحلیل مسیر است. نمونه آماری این پژوهش شامل 380 نفر(190 دختر و190 پسر) از دانش آموزان پایه نهم شهر تبریز است که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند و به پرسشنامه هایی متشکل از جهت گیری هدف تحصیلی الیوت و مک گرگور، ادراک از کلاس جنتری، گیبل و ریزا و خودتنظیمی پینتریچ و دی گروت پاسخ داده اند. برای انجام دادن عملیات آماری نرم افزارهای SPSS23 و Amos23به کار گرفته شده است. نتایج نشان داد که مولفه های جهت گیری هدف (تسلط گرایش، تسلط اجتناب، عملکرد گرایش، عملکرد اجتناب) و مولفه های ادراک از کلاس (علاقه، انتخاب، لذت) اثر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارند. همچنین مولفه های جهت گیری هدف (تسلط گرایش، تسلط اجتناب، عملکرد گرایش) از طریق راهبردهای شناختی و فراشناختی اثر غیرمستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارند و مولفه عملکرد اجتناب، اثر غیرمستقیم بر پیشرفت تحصیلی ندارد. از مولفه های ادراک از کلاس، علاقه از طریق راهبردهای شناختی و فراشناختی اثر غیرمستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارد و مولفه های ادراک از کلاس (چالش، لذت و انتخاب) از طریق راهبردهای شناختی اثر غیرمستقیم و مثبت بر پیشرفت تحصیلی دارند. نتایج نشان داد که در پژوهش حاضر در مجموع مولفه های جهت گیری هدف در مقایسه با مولفه های ادراک از کلاس پیش بین بهتری برای پیشرفت تحصیلی اند.
کلیدواژگان: جهت گیری هدف، ادراک از کلاس، خودتنظیمی تحصیلی، پیشرفت تحصیلی
-
Pages 11-30
Based on the transformative learning theory, it was sought to develop a procedure for helping teachers develop professionally. 13 elementary school teachers in one of the boys schools in Tehran’s district one participated in a workshop consisting of ten sessions and then interviewed. The content of the sessions was drawn from the theoretical basis of the study. Further field observations led to a set of interventional suggestions in order to meet the challenges facing such a procedure. The participants manifested changes in three domains of epistemological, behavioral, and self, due to transformative learning. The behavioral changes were less frequent.
Keywords: transformative learning, teachers’ professional development, reflection, adult education -
Pages 31-50
Children at the ages of 3-6 years are within a golden period of motor development, and as such having an appropriate program could help them benefit more from this period. One such a program is a domestically developed one called RooPaa which is play-based. To assess the effectiveness of this program an accidental sample of 210 boys and girls was randomly divided into two groups of experimental and control. The experimental group went through the RooPaa program, while the other group had the regular program. Denver Test II was used to assess the two groups’ motor skills before, after the program which lasted one academic year, and as a follow up three months after the program. Statistical analyses of the data revealed a significant and lasting improvement of the said skills among the experimental group. Thus it is suggested that such programs be used for this age group.
Keywords: basic motor skills, child, play, RooPaa Program -
Pages 51-64
To improve the personal relations among students the use of community of inquiry method was hypothesized to be effective, especially if the content being learned in this way is Philosophy for Children (P4C). To find support for this hypothesis, a group of 50 female students whose interpersonal relations were below the average was selected and then divided into two subgroups of experimental and control. Using a questionnaire, both subgroups were asked about the quality of their interpersonal relations before and after the experimental group going through a eight-session course on Philosophy for Children. Covariance analyses of the data revealed a significant difference between the two groups indicating the effectiveness of the community of inquiry method in improving the interpersonal relationships.
Keywords: Philosophy for Children (P4C), community of inquiry method, interpersonal relations -
Pages 65-86
One of the most vital areas of public policy is education. In today’s societies quality and equality in education are among the basic human rights and its provision within the basic responsibilities of modern governments. Setting educational policies is the framework within which governments try to fulfill this duty. The success of such policies is a function of basic administrative arrangements, if we look at the experiences of developing East Asian countries during the recent decades. However, perusal of the recent post-revolutionary Iranian governments and their experiences in this area tells a story of weakness and inefficiency. The incomplete process of governance in contemporary Iran and its deepening problems in post revolution period has created serious barriers to the making and implementing of educational policies. Political elite’s decisions and actions have played an effective role in the development of these shortcomings. Different administrations during the past 40 years have failed to transform and condense the country’s natural resources into socio-cultural capital due to fundamental structural difficulties. Educational indices have fallen below the global averages and the Ministry of Education has performed poorly. In such circumstances, sustainable development requires the statesmen and politicians to reform the educational institutions and prioritize educational policies through three basic actions of institution making, coalition building, and decision making.
Keywords: governance, educational policy making, institution, coalition building, decision making -
Pages 87-106
Having a clear set of basic Iranian students’ legal rights could serve as a practical guideline to commitments and responsibilities of teachers, administrators, and others dealing with education. To this end, all existing legal documents related to the topic were content analyzed. The result has been a set of fourteen principle areas which can be categorized into three subsets depending on the extent to which they are referred to and their source of extraction. One subset includes those that are clearly stated in the country’s official law, such as free access to basic education, physical education, and higher education. The second subset contains those rights confirmed in these same set of laws and include social security, freedom of choice as for the type and method of education, the use of mother language, academic security, equal rights, and freedom of socio-cultural and political activities. The third subset includes those that are clearly stated in the ministerial rules and regulations, such as the rights to artistic development, adequate leisure time facilities, academic guidance, and facilities for children with special needs. It is suggested that the derived conceptual model be reexamined by law experts and be modified based on their feedback.
Keywords: student rights, basic student rights, legal principles, Iranian educational system -
Pages 107-130
Education has always been one of the main concerns of human societies, but in different periods and different communities educational goals have varied. Nowadays, and especially here in Iran, the main goal of education is to prepare children for real life and its problem. More specifically, the goal in mathematics education is help students with solving real life problems using their acquired math knowledge. Such an ability is called math literacy in many countries and every three years is assessed by the Organization for Economic Cooperation and Development within the PISA study. A comparison between the problems used in this study and those presented in the Iranian 9th grade mathematics textbook was undertaken in order to determine the extent of their correspondence. To do the comparison an instrument was developed in order to categorize the problems in the two sources. The validity of the instrument was confirmed by experienced math teachers and other experts. To limit the study, only the problems in geometry were categorized. Results show that although the textbook problems reflect real world problems, the fact that the solutions are given therein deprives students from practicing problem solving on her/his own. These findings can help textbook authors with the task of reviewing and editing.
Keywords: math literacy, 9th grade math textbook, PISA -
Pages 131-151
To help with the prediction of school achievement through a mathematical model incorporating goal orientation, course perception, and academic self-regulation, a sample of 380 9th graders in Tabriz was selected using the cluster sampling method. Instruments used to measure these constructs were translated ones. Data analyses showed that goal orientation and course perception have a direct impact on achievement. Indirect impact of three of the goal orientation constituents is through cognitive and metacognitive strategies while the fourth one has no such impact. From among the constituents of course perception, interest has an indirect impact through the cognitive and metacognitive strategies while the other three have positive indirect impact through cognitive strategies only. Overall, the goal orientation factor proved to be a better predictor of school achievement.
Keywords: goal orientation, course perception, academic self-regulation, academic achievement
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.